BKTVNEWS vas podseća:U Srbiji je pre 175 godina svrgnut knjaz Mihailo Obrenović
Redakcija BKTVNews za vas je izdvojila najzanimljivije događaje i činjenice koji su obeležili današnji dan.
SELJAČKA BUNA DOVELA NA VLAST KARAĐORĐEVIĆA
Na današnji dan, 1842. godine, u Kragujevcu su ustavobranitelji podigli bunu seljaka. Neposredni povod bilo je nezadovoljstvo povećanjem poreza, a na čelu bune je bio Toma Vučić Perišić.
Tada je oboren s prestola knjaz Mihailo Obrenović, posle čega je Toma Vučić u Beogradu, kao “predvoditelj naroda”, za knjaza proglasio Aleksandra Karađorđevića, koji će vladati Srbijom do 1858.
Mihailo Obrenović je na kneževski presto stupio prvi put, 26. juna 1839. godine (po starom kalendaru) i vladao je do 25. avgusta 1842. godine. Pošto je bio maloletan, određeno mu je Namesništvo. Porta je potvrdila njegov izbor kao izabranog vladara, a ne kao naslednog. Veoma mlad i neiskusan, Mihailo se nije najbolje snalazio u složenim prilikama unutrašnjeg i spoljašnjeg položaja Srbije.
Foto: Wikimedia
Svrgnut je 1842. godine u buni koju je predvodio jedan od najistaknutijihustavobraniteljskih prvaka, Toma Vučić-Perišić. Ustavobranitelji su na skupštini izabrali novog Kneza Aleksandra Karađorđevića 1843. godine.
ROĐEN AUTOR ČUVENOG DELA “POP ĆIRA I POP SPIRA”
Stevan Sremac, veliki srpski pisac rođen je 1855. godine, bio je član Srpske kraljevske akademije, jedan od najistaknutijih realista u srpskoj književnosti.
Foto: Wikipedia
Gimnaziju i istorijsko-filološke studije završio je u Beogradu, gde ga je, iz rodne Sente, doveo ujak Jovan Ðorđević, takođe poznati pisac. Bio je dobrovoljac u oslobodilačkim ratovima Srbije 1876-78. Veći deo života proveo je kao srednjoškolski profesor po provincijskim mestima Srbije.
Pisao je duhovite pripovetke najčešće iz života provincije u kojima je opisivao naravi i specifične ljudske tipove, neretko utemeljene na realnim događajima. Pod naslovom “Iz knjiga starostavnih” objavio je poetizovane pripovetke iz prošlosti Srba.
Ostala njegova dela su “Ivkova slava”, “Zona Zamfirova”, romani “Pop Ćira i pop Spira”, “Vukadin”, politička satira “Limunacija na selu”.
Preminuo je 1906. godine.
UMRO OTAC NIHILIZMA FRIDRIH NIČE
Nemački filozof Fridrih Niče umro je na današnji dan 1900. godine. Otac nihilizma, filozofije života bez svrhe i značaja, preminuo je u 56. godini.
Njegova dela “Tako je govorio Zaratustra”, “S onu stranu dobra i zla”, “Volja za moć”, “Slučaj Vagner”, “Sumrak idola”, “Antihrist”, “Ljudsko, odviše ljudsko”, značajno su uticala na filozofiju XIX i XX veka.
Foto: Wikipedia
Doktor nauka je postao sa 24 godine bez odbrane teze i to zahvaljujući profesoru koji je u njemu video veliki talenat za filologiju.
ROĐEN PRVI RUSKI VLADAR KOJI JE UZEO TITULU CARA
Ruski car Ivan IV Vasiljevič, nazvan Ivan Grozni (Strašni), rođen je na današnji dan 1530. godine. On je bio prvi ruski vladar koji je uzeo titulu cara, jer su do tada ruski vladari nosili titulu velikih kneževa. Vladao je veoma odlučno, brutalno, pa i hirovito, zbog čega je dobio poznati nadimak.
Foto: Wikimedia
Nakon što su Turci zaposeli “drugi Rim” pojavljuje se teorija o Moskvi kao “trećem Rimu”. S ciljem stvaranja jake centralizovane države, ojačao je carsko samodržavlje i suzbijao samovolju boljara. Podigao je 1553. godine prvu štampariju u Rusiji, a 1584. izgradio je, radi jačanja trgovine sa zapadom Evrope, grad Arhangelsk.
Potukao je Mongole (Tatare) i osvojio Kazan 1552. i Astrahan 1556, tako da je Rusija ovladala celim vodenim tokom Volge, a potom je pripojio Sibir. Sproveo je izvesne pravne reforme i prvi uveo regularnu vojsku.
UMRO FIZIČAR KOJI JE OTKRIO ZAKON ELEKTROMAGNETNE INDUKCIJE
Umro je engleski fizičar i hemičar Majkl Faradej, koji je 1831. otkrio zakon elektromagnetske indukcije, što je naučni osnov elektrotehnike, a 1833. dva osnovna zakona elektrolize – osnov elektrohemije i učenja o elektricitetu.
Foto: Wikimedia
Otkrio je i vezu magnetnog polja i svetlosti, utemeljio učenje o fizičkom polju, unapredio hemiju i optiku. Njegovim imenom nazvana je merna jedinica za električnu kapacitivnost – farad (F) – i više efekata i uređaja: “Faradejev tamni prostor”, “Faradejev efekat”, “Faradejev cilindar”, “Faradejev broj”.
Pošto Faradej nije bio stručni matematičar njegove ideje i pronalaske matematički je formulisao i razradio engleski teorijski fizičar Džejms Klerk Maksvel. Njegova dela su “Eksperimentalna istraživanja u elektricitetu”, “Eksperimentalna istraživanja u hemiji i fizici”, “O raznim silama u prirodi”, “Predavanja o hemijskoj istoriji jedne sveće”.
