Osnovci iz Barbatovca i Grgura obeležili 103.godinu oslobođenja Blaca

Na današnji dan 5.marta 1917.godine u toku Topličkog ustanka oslobođeno je Blace od okupatora. Tim povodom, učenici osnovne škole u Barbatovcu i Grguru sa svojim nastavnicima i učiteljicama obeležili su 103. godinu od oslobođenja.

Prisutni su imali prilike da na javnom času čuju priču o uzrocima, povodu i posledicama Topličkog ustanka.

Izbijanju ustanka doprinelo je više činilaca, a na prvom mestu stanje u okupiranim oblastima. Sistematski se radilo na uništavanju nacionalne svesti, duha, kulture i istorije srpskog naroda. Bugari su rešili da ognjem i mačem bugarizuju Toplicu i čitavu Srbiju do Morave; da od srpskog naroda stvore Bugare, klanjem, ubijanjem, pljačkanjem, ponižavanjem.

Poslednja varnica koja je gnev porobljenog naroda razbuktala u veliki ustanak  je mobilizacija srpskih mladića u bugarsku vojsku.

Ustanike i njihove čete predvodili su vojvode Kosta Vojinović Kosovac i Kosta Milovanović Pećanac.

Oslobođenjem Blaca 5. marta 1917. godine od austrougarskog okupatora, cela Toplica bila je oslobođena. Vojinović je za komandanta Blaca postavio četovođu Vučka Pantića.

Nemačka, Austrougarska i Bugarska bile su prinuđene da sa svojih frontova povuku pune tri divizije vojnika, topove i avione, pa da guše ustanak.

U svim fazama gušenja ustanka, okupator se ponašao krajnje surovo, a posebno nakon sloma ustanka. Nastao je pakao, teži nego bilo koji do tada…Prema izveštajima bugarske i austrougarske komande, ustanak je ugušen 25.marta 1917.godine.

Decembra 1917.godine, Vojinović je konačno uhvaćen u smrtonosnu zamku. Njegovom pogibijom (samoubistvom), likvidiran je Toplički ustanak.

U daljem toku javnog časa, učenici su imali prilike da saznaju da je Milman Pari, američki istraživač sa univerziteta Harvard, koji je boravio na prostorima nekadašnje Kraljevine Jugoslavije, u periodu od 1933-1935. godine, proučavao  i zabeležio usmenu tradicionalnu poeziju, a u kolekciji koja je posvećena njegovom radu može se naći i rukopis pesme “Buna u Toplici”. Pesma kazuje o dešavanjima pre, tokom i nakon Topličkog ustanka.

U filmu posvećenom proslavi 10 godina od izbijanja Topličkog ustanka 1927. godine,

učenici su videli autentične snimke preživelih učesnika ustanka i Prvog svetskog rata, smotru počasne čete i svečanu povorku.

Završnu reč na ovom času imao je dokumentarni film Toplički ustanak u produkciji VFC Zastava filma.

Puni utisaka jer je živa reč pretočena u film, učenici su sa grupom nastavnika krenuli ka selu Grguru, u obilazak spomen obeležja posvećenom Kosti Vojinoviću i njegovim palim saborcima.

Pričom o vojvodi Vojinoviću, njegovoj junačkoj smrti, liku i delu osvežila su se sećanja i prisutnih meštana i roditelja učenika.U kolektivnom pamćenju, Vojinović je ostao kao neustrašivi junak, borac za slobodu i dostojanstvo svog naroda.

Poseta spomen-obeležju u Grguru okončana je nakon priče o planu i napadu poznatih četovođa Vučka Pantića, Jerotija Đenadića i Miloša Miloševića u sadejstvu sa Vojinovićevim odredom prilikom oslobođenja Blaca od austrougarske vojske 5.marta 1917.godine.

Današnja tema bila je u potpunosti realizovana nakon  zanimljivih priča čika Radeta Lazarevića o Topličkom ustanku i Kosti Vojinoviću i poseti spomen-sobi u selu Grguru, posvećenoj učesnicima, žrtvama i preživelima u ovom ustanku.

Javni čas su pripremile i posetu spomen obeležju i muzeju u Grguru realizovale nastavnice: Marija Ćojbašić (nastavnik istorije), Nevena Pešić (nastavnik tehnike i tehnologije) i Katarina Mihajlović ( nastavnik engleskog jezika).